در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در  مجله ی BMC Public Health، محققان ارتباط بین دریافت اسید آمینه و بروز دیابت نوع 2 (T2D) را در شرکت کنندگان در مطالعه کوهورت بیماری های غیرواگیر روانسر (RaNCD) بررسی کردند.

زمینه

دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن شایع است که تحت تأثیر سبک زندگی، رژیم غذایی و عوامل ژنتیکی است. اسیدهای آمینه، اجزای حیاتی رژیم غذایی، با خطر بیماری های مزمن، از جمله دیابت نوع 2 مرتبط هستند.

اسیدهای آمینه که اجزای کلیدی رژیم غذایی هستند، نقش مهمی در ارتباط بین پروتئین رژیم غذایی و بیماری های مزمن دارند. تحقیقات قبلی نتایج متفاوتی را در مورد ارتباط بین اسیدهای آمینه مختلف و خطر دیابت نوع 2نشان داده است.

بیشتر تحقیقات بر روی جمعیت های غربی متمرکز بوده است، با مطالعات کمتر بر روی جمعیت آسیایی که نتایج متناقضی با جمعیت غربی نشان داده اند. بهمین دلیل، نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه، به ویژه در میان اقوام مختلف، برای درک بهتر الگوهای غذایی و ارتباط آنها باT2D وجود دارد.

در مورد این مطالعه

مطالعه حاضر از داده‌های مطالعه کوهورت RaNCD، بخشی از مطالعات تحقیقاتی اپیدمیولوژیک آینده نگر در ایران (PERSIAN) استفاده کرد. در فازهای مختلف این مطالعه افراد 35 تا 65 ساله شرکت داشتند و تمرکز این مطالعه بر روی افرادی بود که در طی یک دوره پیگیری 6 ساله به T2D مبتلا شدند.

شرکت‌کنندگانی که از قبل به بیماری های مزمن مبتلا بودند و یا دریافت انرژی غیرطبیعی داشتند، از مطالعه حذف شدند. برای هر یک فرد مبتلا به دیابت نوع 2، چهار نفر برای گروه کنترل با جنس و سن همسان انتخاب شد.

داده‌های دریافت رژیم غذایی با استفاده از پرسشنامه بسامد غذای ایرانی (FFQ) جمع‌آوری شد که فراوانی مصرف و اندازه سهم 125 ماده غذایی را ارزیابی می‌کرد.

دریافت اسیدهای آمینه بر اساس ساختار شیمیایی آنها محاسبه و به گروه های مختلف تقسیم شد. سایر متغیرها مانند داده های جمعیت شناختی، وضعیت سیگار، فعالیت بدنی، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، عادات غذایی، ویژگی های آنتروپومتریک و بیماری های همراه، نیز جمع آوری شد.

تجزیه و تحلیل آماری شامل کای اسکوئر، آزمون تی، آزمون من ویتنی برای مقایسه گروه ها و رگرسیون لجستیک باینری برای تخمین نسبت شانس برای خطر T2D بود. نتایج برای عوامل مخدوش کننده بالقوه، از جمله محل سکونت، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، سطح تحصیلات، سابقه خانوادگی دیابت، شاخص توده بدنی(BMI)، نسبت اندازه ی دور کمر به قد، فعالیت بدنی، مدت خواب، الگوهای غذایی، بیماری های همراه، فشار خون و دریافت انرژی روزانه تعدیل گردید.

نتایج

مطالعه ی حاضر ارتباط قابل توجهی بین ر دیابت نوع 2 و دریافت بیشتر اسیدهای آمینه خاص پیدا کرد. در مدل اولیه ی تعدیل نشده، شانس بیشتر برای ابتلا به دیابت نوع 2 در افرادی با بالاترین چارک از نظر میزان دریافت اسید آمینه های دارای زنجیره شاخه‌ای، اسیدهای آمینه دارای گروه سولفور، اسیدهای آمینه دارای عامل قلیایی و اسیدهای آمینه ضروری در مقایسه با افراد پایین‌ترین چارک، مشاهده شد. به طور خاص، این خطر بین 1.81 تا 1.87 برابر در این افراد افزایش یافت. با این حال، نتایج در گروه‌های اسید آمینه مختلف هنگام تنظیم برای مخدوش‌کننده‌های مختلف، متفاوت بود.

برای افرادی که در بالاترین چارک قرار داشتند، شانس تعدیل شده ی ابتلا به دیابت نوع 2برای اسیدهای آمینه شاخه دار 2.70 برابر، برای اسیدهای آمینه ی دارای عامل قلیایی 2.68 برابر، برای اسیدهای آمینه دارای گروه سولفور 2.98 برابر، برای اسیدهای آمینه الکلی 2.45 برابر و برای اسیدهای آمینه های ضروری 2.66 برابر بیشتر از افرادی بود که در پایین ترین چارک قرار داشتند.

این امر حاکی از وجود رابطه ی معنی‌دار بین مصرف بیشتر این اسیدهای آمینه در رژیم غذایی و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، حتی پس از تنظیم چندین عامل است.

علی‌رغم این یافته‌ها، این مطالعه ارتباط غیرخطی قابل‌توجهی را بین پروفایل‌های اسید آمینه رژیم غذایی و خطر T2D پس از تنظیم گسترده عوامل جمعیت‌شناختی و سبک زندگی نشان نداد. این امر نشان می دهد که رابطه بین دریافت اسید آمینه و خطر دیابت نوع 2 ساده نیست و ممکن است تحت تأثیر عوامل دیگر باشد.

این مطالعه آمینو اسیدهای شاخه‌دار را به‌ویژه مهم نشان داد، که در تحقیقات قبلی ارتباط آن‌ها با خطر دیابت نوع 2 در جمعیت‌های مختلف مشخص شده بود، که از نقش بالقوه ی این اسیدهای آمینه به عنوان نشانگرهای زیستی برای خطر T2D پشتیبانی می کند. با این حال، نتایج در تمام گروه های اسید آمینه سازگار نبود.

به عنوان مثال، هیچ ارتباط قابل توجهی با اسیدهای آمینه معطر، غیر ضروری، اسیدی، اسیدهای آمینه کوچک و پرولین یافت نشد. علاوه بر این، گلیسین با خطر ابتلا به T2D مرتبط نبود، که با برخی از مطالعات قبلی همسو بود، اما در تضاد با مطالعات دیگری بود که یک ارتباط معکوس را گزارش کرده بودند.

یافته های این مطالعه بر پیچیدگی رابطه ی بین اسیدهای آمینه رژیم غذایی و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 تاکید می کند. این نشان می دهد که در حالی که اسیدهای آمینه خاص با افزایش خطر T2Dمرتبط هستند، این رابطه تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله قومیت، سبک زندگی و روش های اندازه گیری است.

تمرکز ویژه این مطالعه بر یک گروه ایرانی به درک این ارتباط ها در جمعیت های آسیایی می افزاید، که در مقایسه با گروه های غربی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند.

نتیجه گیری

در مطالعه مورد-شاهدی تودرتو در یک گروه متشکل از 565 شرکت‌کننده، مشخص شد که سطوح بیشتر اسیدهای آمینه در بیماران T2D نسبت به افراد در گروه کنترل بالاتر بود.

ارتباط معنی داری بین مصرف زیاد اسیدهای آمینه خاص (با زنجیره شاخه ای، دارای عامل قلیایی، دارای گروه سولفور و اسید امینه های ضروری) و افزایش خطر T2D، به ویژه در بالاترین چارک دریافتی مشاهده شد. این نتایج نشان می دهد که اسیدهای آمینه می توانند به عنوان نشانگرهای زیستی برای خطر T2Dعمل کنند، و مقاومت به انسولین به طور بالقوه نقش واسطه ای را در این میان ایفا می کند.

این مطالعه با تحقیقات قبلی که نشان دهنده ارتباط بین دریافت مقادیر زیاد اسیدهای آمینه خاص و خطر بالاتر دیابت در بین جمعیت های مختلف است، مطابقت دارد.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20231122/Study-links-high-dietary-amino-acid-intake-to-increased-type-2-diabetes-risk.aspx